Dậy thì sớm
Dậy thì sớm là căn bệnh đang có xu hướng gia tăng ở trẻ. Tuy nhiên, chưa có nhiều bậc cha mẹ biết để cho con đi khám, điều trị sớm căn bệnh này.
Nếu như cách đây hơn 10 năm, tuổi dậy thì trung bình ở trẻ em Việt Nam từ 13-14 tuổi; thì hiện nay giảm xuống còn 10,4 tuổi. Đáng nói, đã xuất hiện những trẻ dậy thì từ 8-9 tuổi, thậm chí nhỏ hơn. Theo các nhà chuyên môn, những đứa trẻ được cha mẹ đưa đến khám ngày một nhiều, hầu hết đều đã có những biểu hiện dậy thì khá rõ rệt - với bé gái thì tuyến vú phát triển, có kinh nguyệt; bé trai thì giọng nói thay đổi, mọc râu... Trong số này, đại đa số là trẻ em ở thành phố.
Một bác sĩ chuyên khoa nội tiết và chuyển hóa chia sẻ: “Tôi đã từng gặp những bé gái 9 tuổi béo phì, ngực nở và đã có kinh. Khi phụ huynh thấy hiện tượng này, lo lắng nên đưa cháu đi khám. Tuy nhiên, can thiệp khi ở thời điểm này thì hạn chế, vì khó có thể quay ngược lại đồng hồ sinh học cơ thể của bé”.
Theo các bác sĩ, dậy thì sớm được coi là bệnh phát triển trước độ tuổi, ở trẻ nữ trước 8 tuổi, trẻ nam trước 9 tuổi.
Nhiều nguyên nhân
Bác sĩ Yên Lâm Phúc, Học viện Quân y (Hà Nội) cho biết, có những nguyên nhân khác nhau gây dậy thì sớm. Vì vậy, trẻ cần được khám chuyên khoa sớm để bác sĩ có chỉ định điều trị thích hợp. Trong trường hợp dậy thì sớm do một số bệnh lý như u tuyến yên, u buồng trứng, thì trẻ cần được phẫu thuật.
Các chuyên gia cũng khuyến cáo, lối sống cũng là yếu tố “hỗ trợ” tích cực cho việc dậy thì sớm - đó là sự tiếp xúc nhiều hơn và thường xuyên với văn hóa, phim ảnh, đặc biệt là các phim “người lớn”, làm thúc đẩy quá trình dậy thì của trẻ, đánh thức các chức năng sinh lý trước tuổi, nó giống như “trái cây chín ép”.
Các bác sĩ còn cho rằng, thực phẩm không an toàn (gia cầm, gia súc nuôi bằng thức ăn tăng trọng, các loại rau, quả chứa nhiều chất kích thích…) là yếu tố gây dậy thì sớm ở trẻ. Ngoài ra, chế độ ăn uống nhiều năng lượng, đồ ăn giàu chất bổ, lạm dụng thuốc bổ cũng làm thức dậy chức năng giới tính khiến trẻ dậy thì sớm hơn.
Các nhà nghiên cứu, điều trị về dậy thì sớm ở trẻ lưu ý các bậc cha mẹ rằng: Cần quan tâm sát sao, nhận biết được các thay đổi tâm sinh lý của trẻ để hỗ trợ trẻ hiểu thêm về sự phát triển của bản thân. Cha mẹ trong quá trình nuôi dạy con nên tạo thói quen tốt cho trẻ, như thời gian vui chơi vận động phù hợp lứa tuổi cùng với chế độ dinh dưỡng hợp lý, để giúp các cháu có sự phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.
Phương Nam