Một thế cân bằng quyền lực mới tại Quốc hội có thể sẽ làm xáo trộn chính sách đối ngoại của Mỹ, trong đó, Israel, Iran, Trung Quốc, Cuba và Afghanistan là 5 quốc gia cảm nhận sự đổi thay rõ rệt nhất.

Israel

Đối với Israel, kết quả của bầu cử giữa nhiệm kỳ Mỹ có thể giúp bôi trơn mối quan hệ đồng minh chiến lược này bởi đảng Cộng hòa ủng hộ họ hơn đảng Dân chủ.

Trước đây, đảng Cộng hòa thường xuyên chỉ trích Chính phủ Obama nuông chiều Palestine thái quá, bỏ rơi Israel và đánh giá không đúng mức mức độ nguy hiểm cũng như lãng phí thời gian với Iran.

Vì vậy, sau khi đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện, quan hệ Mỹ - Israel có thể sẽ gắn kết hơn, Mỹ sẽ bảo vệ Israel hơn, đặc biệt trong các cuộc đối đầu với Palestine và Iran.


[SIZE="1"]Sự hậm hực của Israel đối với Mỹ sẽ sớm được giải tỏa.[/SIZE]

Israel tin rằng, sự suy giảm uy tín của Tổng thống Obama trong cuộc bầu cử vừa qua sẽ khiến ông khó có thể gây áp lực buộc Israel thỏa hiệp, trong khi các cuộc đàm phán hòa bình đang đi vào bế tắc.

Danny Dayan, người đứng đầu Hội đồng Yesha, đại diện cho những người Do Thái ở Bờ Tây cho hay: “Tôi hy vọng Quốc hội mới của Mỹ sẽ tạo điều kiện cho một cách tiếp cận hợp lý và thoáng hơn đối với các nhu cầu của Israel, so với những gì mà chúng tôi phải trải qua trong hai năm qua".

Và mong ước của Israel dường như sẽ sớm được toại nguyện khi Nghị sĩ Ileana Ros-Lehtinen của đảng Cộng hòa, người đặc biệt ủng hộ Israel và căm ghét Iran tuyên bố sẽ vận động để Quốc hội trừng phạt các nước bất đồng với Israel hoặc thân thiện với Cuba và Iran như Venezuela, Syria, Palestine, Lebanon, Thổ Nhĩ Kỳ, Bolivia, Nicaragua, Ecuador và Brazil.

Một thành viên khác thuộc đảng Cộng hòa là nghị sĩ Eric Cantor cũng dự định ra sức hành động nhằm ngăn chặn nỗ lực gây sức ép đối với Israel của ông Obama. Mùa xuân năm ngoái, ông từng tuyên bố: “Cứng rắn với Israel sẽ rất nguy hiểm đối với an ninh của Mỹ”.

Iran

“Ưu ái” Israel hơn đồng nghĩa với việc phe Cộng hòa sẽ buộc Chính phủ có thái độ cứng rắn hơn với Iran và chương trình hạt nhân của nước này.

Nghị sĩ Ros-Lehtinen, người sẽ thay thế ông Howard Berman đảm nhận chức chủ tịch Uỷ Ban đối ngoại Hạ viện, có thể là người dẫn đầu trong nỗ lực gia tăng cấm vận đối với Tehran.

Trước đây, nghị sĩ đảng Cộng hòa này từng trì hoãn quá trình thông qua một số lệnh cấm vận đối với Iran nhằm tạo điều kiện cho ông Obama thử sức với các nỗ lực ngoại giao. Tuy nhiên, bà Ros-Lehtinen có thể sẽ không dễ tính và kiên nhẫn như người tiền nhiệm của mình.

Chia sẻ quan điểm với bà Ros-Lehtinen, Eric Cantor cũng có kế hoạch đả kích mạnh mẽ sự nhượng bộ của chính quyền Obama trong vấn đề Iran, đồng thời chặn đứng nỗ lực thỏa hiệp thông qua con đường ngoại giao.

Hồi tháng 10/2009, ông Cantor từng khẳng định: “Không có dấu hiệu nào cho thấy Iran sẵn sàng chấp nhận các điều kiện của Mỹ. Vì vậy, các nỗ lực của Mỹ chỉ lãng phí thời gian”.

Trung Quốc

Đối với Trung Quốc, thắng lợi của đảng Cộng hòa có thể coi là một tín hiệu đáng mừng. Theo giới phân tích, Bắc Kinh đang hy vọng rằng những người Cộng hòa đang nắm thế thượng phong ở Hạ viện sẽ tập trung vào các vấn đề đối nội và “lơ là” các kế hoạch can dự của Mỹ tại châu Á Thái Bình Dương.


[SIZE="1"]Trung Quốc sẽ vui mừng trước quan điểm lơ là trong chính sách đối ngoại của đảng Cộng hòa.[/SIZE]

Tuy nhiên, trong bối cảnh dư luận Mỹ lo ngại trước các chính sách thương mại và tiền tệ của Trung Quốc - vốn bị cáo buộc cướp đi việc làm của nhiều người Mỹ, phe Cộng hòa có thể sẽ đòi chính quyền Obama gây sức ép mạnh hơn với Bắc Kinh trong vấn đề tỷ giá cũng như chính sách bảo hộ thương mại.

Đối với Trung Quốc, đảng Cộng hòa cũng có thể sẽ gián tiếp làm Trung Quốc bất an bằng cách gia tăng mức độ cứng rắn đối với Triều Tiên.

Cuba

Khi đảng Dân chủ còn kiểm soát Hạ viện, quan hệ Mỹ - Cuba có nhiều tiến triển. Chủ tịch Ủy ban đối ngoại Hạ viện Howard Berman luôn vận động để Mỹ cởi mở hơn với Cuba. Nhiều nhà phân tích từng nghĩ tới khả năng Mỹ sẽ bãi bỏ lệnh cấm vận Cuba.

Tuy nhiên, tất cả sẽ chấm dứt khi đảng Cộng hòa nắm quyền Hạ viện. Với sự “lên ngôi” của tân Chủ tịch Ileana Ros-Lehtinen, thái độ của Mỹ với Cuba có thể sẽ bớt cởi mở hơn dù bà Ileana Ros-Lehtinen là người gốc Cuba. Bà luôn vận động Chính phủ tiếp tục cấm vận kinh tế Cuba.

Bên cạnh đó, việc dự luật cho phép các công dân Mỹ được tự do du lịch tới Cuba cũng sẽ không được thông qua. Ngoài ra, lợi dụng mối lo ngại của cử tri về thâm hụt ngân sách, những người Cộng hòa có thể yêu cầu cắt giảm các chương trình viện trợ quốc tế, trong đó có Cuba.

Afghanistan

Kế hoạch rút quân vào năm 2011 mà ông Obama ấp ủ lâu nay cũng sẽ gặp trở ngại lớn khi đảng Cộng hòa lên ngôi tại Hạ viện

Nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain cho rằng, chiến thắng của đảng Cộng hòa tại Hạ viện sẽ buộc Tổng thống Obama có cái nhìn mới về chính sách của Mỹ tại Afghanistan. Ông hy vọng sớm có thay đổi trong quyết định rút quân Mỹ khỏi Afghanistan vào tháng 7/2011 bởi theo ông, thời hạn rút quân này quá sớm.

Trong khi đó, nghị sĩ đảng Cộng hòa Howard McKeon cho rằng, sắp tới Mỹ sẽ tập trung đầu tư nhiều hơn vào Afghanistan. Nhận định này có cơ sở vì ngày 3/11, Đại sứ Mỹ tại Afghanistan Karl Eikenberry thông báo Mỹ sẽ chi 511 triệu USD mở rộng Đại sứ quán Mỹ ở Afghanistan.